1. decembar 2019 – Izmene Krivičnog zakonika, među kojima je i uvođenje doživotnog umesto dosadašnje najstrože kazne od 30 do 40 godina zatvora, počinju da se primenjuju od danas. Krivična dela za koje je predviđena ova kazna su teško ubistvo deteta, silovanje sa smrtnom posledicom, obljuba nad nemoćnim licem sa smrtnom posledicom, obljuba sa detetom sa smrtnom posledicom i obljuba deteta zloupotrebom položaja sa smrtnom posledicom.
Ovu vrstu kazne, čije izvršenje ne može da zastari, sudovi će moći da izriču budućim počiniocima najbrutalnijih krivičnih dela, koja budu izvršena počev od danas, ali ne i mlađima od 21 godine. Za ta krivična dela uvedena je i zabrana uslovnog otpusta, bez obzira na kaznu koja bude izrečena – bilo da je u pitanju kazna u određenom vremenskom trajanju, bilo da je u pitanju doživotni zatvor.
Prošle godine je, podsetimo, Ministarstvo pravde prihvatilo inicijativu Fondacije „Tijana Jurić“ za uvođenje doživotnog zatvora, nakon što ju je podržalo 160.000 građana svojim potpisima.
Inače, zabrana uslovnog otpusta postoji u više država Evrope, a među njima su Velika Britanija, Nemačka, Belgija, Holandija, Letonija, Malta, Turska, Mađarska, Republika Slovačka…
Ono što je novost u Krivičnom zakonu koji se primenjuje od danas jeste da će kazna doživotnog zatvora moći da se izrekne za sva druga krivična dela za koje je prema važećim propisima zaprećena kazna zatvora od 30 do 40 godina. Ta dela su: ubistvo predstavnika najviših državnih organa, teška dela protiv ustavnog uređenja i bezbednosti Srbije, udruživanje radi vršenja krivičnih dela, genocid, zločin protiv čovečnosti, ratni zločin protiv civilnog stanovništva, ratni zločin protiv ranjenika i bolesnika, ratni zločin protiv ratnih zarobljenika, upotreba nedozvoljenih sredstava borbe, protivpravno ubijanje i ranjavanje neprijatelja, agresivni rat, terorizam, upotreba smrtonosne naprave, uništenje i oštećenje nuklearnog objekta i ugrožavanje lica pod međunarodnom zaštitom.
Zakon predviđa i da će osuđenom na kaznu doživotnog zatvora, kome sud odobri uslovni otpust, ta mera trajati 10 godina od dana kada je pušten iz zatvora. To praktično znači da će, ukoliko prekrši obaveze koje mu je odredio sud ili izvrši novo krivično delo u roku od 10 godina, biti vraćen u zatvor – i to doživotno.
Ko dobije 40 godina zatvora, pravo da traži uslovni otpust stiče kada izdrži 26 godina i osam meseci kazne, a u slučaju da mu je dosuđen doživotni zatvor može da traži uslovni otpust nakon odležanih 27 godina.
Foto/ilustracija: MUP Srbije